Druppelirrigatie

Druppelirrigatie is in de glastuinbouw maar ook in meerjarige buitenteelten al langere tijd uitgebreid in gebruik, zoals bij het hardfruit, zachtfruit, zoals blauwe bessen, maar ook bijvoorbeeld pioenrozen. De laatste jaren is er echter een toegenomen aandacht voor het gebruik van druppelirrigatie in openteelten.

Voordelen
Deze toegenomen aandacht voor druppelirrigatie (ook wel drip genoemd) is te onder
andere te verklaren door de volgende redenen:

• Waterverbruik.
• Kosten
• Onttrekkingsregels
• Gebruiksvriendelijkheid
• Fertigatie/chemigatie

Waterverbruik
Eén van de redenen waarom druppelirrigatie steeds belangrijker wordt is het waterverbruik. Uit eerdere onderzoeken en ervaringen blijkt dat druppelirrigatie minder water verbruikt dan regulier beregenen met een haspel. Doordat druppelirrigatie direct water afgeeft aan de bodem, is druppelirrigatie een zeer efficiënte manier om water te geven. Bij de haspel gaat er een deel van het water verloren, onder andere door verdamping. Daarnaast kan druppelirrigatie de druk op waterbronnen verlagen, omdat er minder water in één keer wordt gegeven.

Energieverbruik
Naast een verminderd waterverbruik zorgt druppelirrigatie ook voor een lager energieverbruik. Bij druppelirrigatie verbruik je minder energie om je met een lagere druk het water kunt verpompen. Bij het gebruik van een haspel is dit vaak hoger.

Onttrekkingsregels
Er gelden vaak onttrekkingsregels waardoor het lastig kan zijn om nog met een haspel te beregenen. Voor beregenen met een haspel ben je al gauw rond de 60m3 per uur nodig, bij druppelirrigatie ligt dit een stuk lager waardoor je vaak wel kunt druppen. Als de maximale onttrekking dus vrij laag ligt, kan druppelirrigatie een uitkomst bieden.

Gebruiksvriendelijkheid
Druppelirrigatie is vaak makkelijk in gebruik, als het eenmaal is aangelegd. Vaak kan het op afstand bedient worden, waardoor er niet continue iemand standby hoeft te staan. Daarnaast produceert het minder lawaai dan een haspel. Ook moet een haspel door het gewas heen, wat schade geeft aan het gewas. Druppelirrigatie wordt aan het begin van het seizoen gelegd en het gewas ondervindt hier geen schade van. Ook wordt het gewas bij druppelirrigatie niet nat, waardoor er waarschijnlijk minder risico is op bladschimmelziektes is.

Fertigatie/chemigatie
Eén van de grotere voordelen van druppelirrigatie is de mogelijkheid tot fertigatie en/of chemigatie. Fertigatie is het toedienen van meststoffen via de druppelirrigatie. Door middel van fertigatie is het mogelijk om zeer gericht meststoffen toe te dienen. Chemigatie is de praktijk waarbij plantversterkers en gewasbeschermingsmiddelen, al dan niet op natuurlijke basis, toegevoegd kunnen worden aan de druppelirrigatie. Chemigatie en fertigatie zorgen voor minder drift. Ook heb je minder van het middel nodig. Ook treedt er minder afspoeling op, door sponswerking van de bodem. Daardoor is er dus minder emissie.

NadelenNaast grote voordelen zijn er ook nadelen aan druppelirrigatie. Zo zijn er de kosten, het milieueffect en hoe om te gaan met lekkages. Ook de arbeid is anders verdeeld dan bij gebruik van een haspel.

Kosten
De vaste kosten van druppelirrigatie vallen vaak hoger uit dan bij gebruik van een haspel. Deze kosten zitten voornamelijk in de eenmalige kosten van aanschaf van pompen etc. en de jaarlijks terugkomende kosten van de driptape. Maar doordat het energie verbruik en de arbeidskosten lager uitvallen, kan druppelirrigatie qua variabele kosten lager uitvallen. Bij elkaar op geteld is drip vaak niet goedkoper uit dan de haspel. Het gebruik van herbruikbare tape om de kosten te drukken is een optie, maar dat wordt momenteel nog niet veel gedaan.

Milieueffect
Elk jaar worden er nieuwe slangen gebruikt, dit zijn dunne driptapes. Er zijn meerjarige (dikkere) slangen, maar deze worden in de praktijk nog niet veel gebruikt. Doordat er elk jaar nieuwe driptapes gekocht worden en de oude weg worden gegooid, creëert dit veel afval. Er zijn experimenten om de dunne (in principe één à tweejarige) driptapes meermaals te gebruiken. Daarnaast is er sinds dit jaar een bedrijf die driptapes wil ontvangen en hier iets nieuws van maakt.

Lekkages en verstoppingen
Bij de haspel is het relatief makkelijk om lekkages en verstoppingen te detecteren. Bij druppelirrigatie is dit moeilijker. Het is tijd- en arbeidsintensief om lekkages en verstoppingen op te zoeken, en daarnaast is het vrijwel onmogelijk deze op te zoeken als er veel loof op staat. Deze lekkages kosten tijd om te repareren, het is echter niet lastig deze te repareren. Lekkages kunnen voorkomen worden door voor niet te dunne (de goedkoopste) tapes te gaan, bij deze tapes is een grotere kans op wildschade.

Waterkwaliteit
Bij zowel haspel als bij druppelirrigatie is waterkwaliteit belangrijk, maar bij druppelirrigatie kan hoog ijzer houdend water ervoor zorgen dat er verstoppingen plaatsvinden in de tapes.

Werk
Druppelirrigatie levert extra werk op bij het poten en bij het rooien van het gewas. De druppelirrigatie moeten de driptapes tegelijkertijd met het poten of vlak er na worden aangelegd. Bij het rooien moeten de slangen er weer uit, dit kan een extra werkgang kosten.

Huidig onderzoek bij Delphy NO

Momenteel lopen er drie proeven met druppelirrigatie bij Delphy NO. Op het aardappel perceel die bij de open dag te bezichtigen is loopt er een druppelirrigatie proef met objecten waarbij driptapes in de rij en tussen de rijen zijn gelegd. Het doel van dit onderzoek is om te onderzoeken of de effectiviteit van de druppelirrigatie tussen de rij even groot is als die van in de rij. Bij druppelirrigatie tussen de rijen wordt er per twee ruggen een drip tape aangelegd. Hierdoor is er de helft aan driptapes nodig in vergelijking met de drip in de ruggen. De objecten van tussen de rijen worden vervolgens twee keer zo lang gedript, waardoor de objecten evenveel water krijgen als in de rij. Als er dezelfde effectiviteit behaald kan worden, dan zou dit kostentechnisch zeer voordelig kunnen zijn. Chemigatie en/of fertigatie is bij tussen de rijen waarschijnlijk echter niet mogelijk.

Op een ander perceel, die niet onderdeel is van de open dag, loopt er een meerjarige beregeningsproef. Deze proef heeft verschillende objecten waarbij met de sproeier beregend wordt met verschillende waterkwaliteiten. Daarnaast zijn er 4 druppelirrigatie objecten. Bij deze proef wordt onderzocht wat het effect is van verschillende waterkwaliteiten op het blad en op de opbrengst van de aardappelen. Daarnaast wordt er gekeken naar het verschil in effectiviteit van druppelirrigatie in de rug en tussen de ruggen met twee verschillende waterhoeveelheden (resp. 100% van beregende gift en 60% van beregende gift).

Daarnaast loopt er nog een proef met subsurface druppelirrigatie, waarbij de driptapes op 30-40cm diep liggen. Hierdoor kan het water en de meststoffen nog makkelijker bij de wortelzone van de plant gebracht worden. Daarnaast houdt het bodemoppervlakte droog en vermindert het daardoor de verdamping van water. Hierdoor wordt er nog meer water bespaard in vergelijking met normale druppelirrigatie. In deze proef wordt er gekeken naar de optimum van de onderliggende afstanden tussen driptapes.